Në ditët e sotme gjithnjë e më shumë vihen re përçudnime gjuhësore dhe kryesisht në gjuhën e folur dhe mjerisht kjo gjë vihet re më shumë në medjat elektronike kryesisht nga gazetarët televizivë, por edhe nga të ftuarit e tyre VIP që, në konceptin tim, duhet të jenë model i të shprehurit shqip. Nuk them se të gjithë ata që dalin në ekranët televizive shprehen me mjaft mangësi dhe probleme gjuhësore, por shumë prej tyre e bëjnë, ama, dhe këtë gjë e bëjnë në drejtime të ndryshme që mua herëpashere më kanë ngacmuar shijet e mia gjuhësore dhe më kanë shtyrë të paraqes vërejtjet e mia. Kësaj radhe më tërhoqi vëmendjen time shprehja e një të ftuari VIP në televizionin news 24 të datës 4 nëntor 2017. Përsonit në fjalë për arsye etike nuk dua t’ia them emrin këtu, por dua të them që ishte deputet i kuvendit të Shqipërisë dhe dikurë me poste ministrore në qeveritë e së kaluarës. Duke folur për jetën e tij personale dhe familjare, ai shprehet kështu: Ajo(gruaja) është më e vogël se mua.
Po ta vëmë re shprehjen e tij kemi dy gabime gjuhësore në të shprehur. Njëri është kuptimor dhe tjetri gramatikor. Këtu nga kjo bisedë unë shkëputa veç këtë shprehje që ma vrau veshin dhe më la shije jo të bukur, por po analizoj këto dy dukuri të gabuara që mund t’i paraqes më poshtë:
- Gabimi kuptimor: Kur thuhet: “është më e vogël se unë (mua në rastin konkret)” duhet të kemi parasysh se më e vogël, më e madhe përmbushin kuptimin e madhësisë dimensionale dhe peshore, por aty është përdorur jo në këtë kontekst, por në sensin e moshës. Pra është e gabuar të thuhet: Gruaja është më e vogël se unë. Sigurisht, gruaja në trup mund të jetë edhe më e vogël se burri i saj. Them mund të jetë, pasi ka raste që mund të jetë edhe më e madhe në trup dhe kjo nuk ka të bëjë, ama, me moshën e saj, pasi mund të jetë më e madhe në trup, por më e re në moshë. Kështu që dikush që e ka gruan më të madhe në trup se vetën e tij nuk mundet të thotë se e ka gruan më të vogël se ai për të treguar moshën e saj. Por, gjithashtu, askush nuk duhet ta thotë kështu për moshën. Duhet të thotë: më të re, apo më të moshuar, për më saktë.
- Gabimi gramatikor: Kur përsoni në fjalë thotë: Gruaja ime është më e vogël se mua, vëmë re se përemri vetor unë është përdorur në rasën dhanore dhe jo në emërore e cila në këtë rast merr pyetjen: Më e madhe se Kush? Përgjigjja nuk mund të ishte se mua, por se unë. Pra siç shihet ka mospërputhje rasore dhe kjo bie në sy mjaft dukshëm. Shih në fund tabelën e lakimit të përemrave unë; ti.
Për ta analizuar më tej këtë dukuri gjuhësore mund të them se kjo gjë nuk përfshin vetëm vetën e parë njëjës unë, por edhe atë të vetës së dytë njëjës ti. Këtu mund të sjell një shembull ku mund të ketë shprehje të gabuar:
A ka ndonjë që doli më mirë se ty në mësime?
Siç shihet edhe këtu është përdorur në mënyrë të gabuar forma rasore dhanore për rasën emërore, pasi pyetja që duhej të ishte drejtuar: A ka ndonjë që doli më mirë(se kush?), sigurisht që përemri duhej të përgjigjet për rasën emërore dhe jo dhanore. Pra ti dhe jo ty.
Dukuri e gabuar vihet re edhe në rastin e drejtimit(vendit) të përdorur edhe me parafjalët nga; te; tek.
Agimi mbrëmë ishte për darkë tek unë.
Siç shihet këtu nuk ka asnjë gabim, por në se dikush mund të shprehej:
Agimi mbrëmë ishte për darkë tek mua, sigurisht që do të ishte e gabuar, pasi pyetja do të ishte: Tek kush ishte për darkë mbrëmë Agimi? Përgjigjja: tek unë dhe jo tek mua. Po kështu e gabuar do të ishte shprehja:
Nga ty nuk e prisja këtë përgjigje.
Duhet pasur parasysh se parafjalët e lartpërmendura nga; te; tek, janë parafjalë që shoqërojnë rasën emërore.
Gjithashtu, shpesh gjenden edhe rastet e përdorimit të gabuar të rasës dhanore në vend të rasës rrjedhore:
Prej mua nuk do të marrësh përgjigje tjetër.
Edhe këtu shprehja është e gabuar pasi duhej:
Prej meje nuk do të……
Por edhe po të thoshim:
Nga mua nuk do të marrësh përgjigje tjetër.
Gjithnjë është e gabuar, pasi duhej:
Nga unë(ose prej meje) nuk do të marrësh përgjigje tjetër.
Pra gjithnjë rasa dhanore përdoret vend e pa vend, ose në vend të rasës emërore, ose në vend të rasës rrjedhore. Për secilin rast të sjellë në vetën e parë njëjës fare lehtë mund të japim shembuj edhe për vetën e dytë njëjës dhe lexuesi mund t’i nënkuptojë shembujt analitikë.
Për ta konceptuar më saktë thelbin e këtij shkrimi këtu më poshtë po paraqes tabelën e lakimit të këtyre përemrave:
Emërore: unë; veta e parë ti veta e dytë | pyetja kush?
Gjinore: (s’ka) -//- (s’ka) -//- | -//- nuk ekziston
Dhanore: mua (më)-//- ty(të) -//- | -//- kujt?
Kallzore: mua(më) -//- ty(të) -//- | -//- kë?
Rrjedhore: meje -//- teje -//- | -//- prej kujt?
I am extremely impressed with your writing skills as well as
with the layout on your blog. Is this a paid theme or did you customize it yourself?
Anyway keep up the nice quality writing, it is rare to see a great blog like this
one nowadays.
PëlqejeniPëlqejeni
Your style is unique compared to other people I’ve
read stuff from. Thank you for posting when you’ve got the opportunity,
Guess I’ll just book mark this page.
PëlqejeniPëlqejeni
Terrific post however I was wanting to know if you could write a litte more on this
subject? I’d be very thankful if you could elaborate a little bit further.
Thank you!
PëlqejeniPëlqejeni
Hey I know this is off topic but I was wondering if you knew of any widgets I could add to my blog that automatically tweet my newest
twitter updates. I’ve been looking for a plug-in like this
for quite some time and was hoping maybe you would have some experience with something like this.
Please let me know if you run into anything. I truly enjoy reading your blog and
I look forward to your new updates.
PëlqejeniPëlqejeni
I don’t even know how I ended up here, but I thought this post was great.
I don’t know who you are but certainly you are going to a famous blogger if you aren’t already ;
) Cheers!
PëlqejeniPëlqejeni
Thank you for another informative site. The place else may just I am getting that kind
of info written in such an ideal approach? I have a challenge that I’m just now running
on, and I have been at the glance out for such information.
PëlqejeniPëlqejeni
Hi there all, here every one is sharing these knowledge, thus it’s good to read this webpage, and I used
to pay a visit this webpage all the time.
PëlqejeniPëlqejeni
Hello I am so thrilled I found your blog page, I really found you by accident, while I was searching
on Yahoo for something else, Anyhow I am here now and would just like
to say thanks for a fantastic post and a all round entertaining blog (I also love
the theme/design), I don’t have time to read through it all at the moment but
I have book-marked it and also added your RSS feeds, so when I have time I will be back to read much more, Please do keep up the excellent work.
PëlqejeniPëlqejeni
I am now not sure where you are getting your info, but good topic.
I must spend some time finding out much more or figuring out more.
Thanks for wonderful info I used to be in search of this info for my mission.
PëlqejeniPëlqejeni
A person essentially help to make seriously posts I might state.
That is the very first time I frequented your
website page and so far? I surprised with the analysis you made to
make this particular submit amazing. Fantastic task!
PëlqejeniPëlqejeni
Aw, this was an exceptionally nice post. Taking a few minutes and actual effort to produce
a great article… but what can I say… I hesitate a whole
lot and don’t manage to get nearly anything done.
PëlqejeniPëlqejeni
I was recommended this website via my cousin. I’m
no longer certain whether this publish is written by way of him as
nobody else understand such distinctive about
my problem. You’re amazing! Thank you!
PëlqejeniPëlqejeni
You should be a part of a contest for one of the highest quality websites on the net.
I most certainly will highly recommend this blog!
PëlqejeniPëlqejeni
Hi, just wanted to tell you, I loved this blog post. It was funny.
Keep on posting!
PëlqejeniPëlqejeni
Greate pieces. Keep posting such kind of info on your
site. Im really impressed by your site.
Hello there, You’ve performed a great job. I’ll definitely
digg it and in my view recommend to my friends.
I am confident they’ll be benefited from this web
site.
PëlqejeniPëlqejeni
Simply want to say your article is as astonishing.
The clarity in your post is just nice and i can assume you’re an expert on this subject.
Well with your permission let me to grab your RSS feed to keep updated with forthcoming post.
Thanks a million and please continue the enjoyable work.
PëlqejeniPëlqejeni
Your means of telling all in this piece of writing is
truly good, every one can simply understand it, Thanks a
lot.
PëlqejeniPëlqejeni
Wow, this paragraph is pleasant, my younger sister is analyzing these kinds of things, thus I am going to inform
her.
PëlqejeniPëlqejeni
Heya fantastic website! Does running a blog such as this take a large
amount of work? I’ve very little expertise in computer
programming but I had been hoping to start my own blog in the
near future. Anyhow, should you have any ideas or
tips for new blog owners please share. I understand this is off subject nevertheless I just
wanted to ask. Thank you!
PëlqejeniPëlqejeni
Hello there! I just would like to give you a huge thumbs up
for your excellent information you’ve got here
on this post. I am coming back to your blog for more soon.
PëlqejeniPëlqejeni
We are a gaggle of volunteers and opening a new scheme in our community.
Your site offered us with valuable info to work on. You’ve done an impressive activity and our entire neighborhood can be thankful to you.
PëlqejeniPëlqejeni
I was able to find good advice from your articles.
PëlqejeniPëlqejeni
Appreciation to my father who shared with me concerning this webpage, this website is truly amazing.
PëlqejeniPëlqejeni
Undeniably believe that which you stated. Your favorite justification seemed to be
on the internet the simplest thing to be aware of.
I say to you, I definitely get annoyed while people consider worries that
they just do not know about. You managed to hit the
nail upon the top as well as defined out the whole thing without having side-effects , people can take a signal.
Will likely be back to get more. Thanks
PëlqejeniPëlqejeni
Great post.
PëlqejeniPëlqejeni
Heya i am for the first time here. I found this board and I find It really useful & it helped me
out a lot. I hope to give something back and help others like you aided me.
PëlqejeniPëlqejeni
Everything is very open with a very clear clarification of the
challenges. It was definitely informative. Your website is useful.
Thank you for sharing!
PëlqejeniPëlqejeni
Everything is very open with a very clear clarification of the issues.
It was truly informative. Your website is very useful.
Thank you for sharing!
PëlqejeniPëlqejeni
My brother recommended I may like this website. He used
to be totally right. This publish actually made
my day. You cann’t consider just how much time I had spent for
this information! Thank you!
PëlqejeniPëlqejeni
Hi there I am so happy I found your webpage, I really
found you by mistake, while I was researching on Yahoo for something else, Regardless I am here
now and would just like to say thanks a lot for a tremendous post and a all round thrilling blog (I also love the theme/design),
I don’t have time to read through it all at the
moment but I have book-marked it and also included your RSS feeds, so when I have time I will be back
to read a great deal more, Please do keep up the excellent work.
PëlqejeniPëlqejeni
Your style is very unique compared to other folks I have read stuff from.
I appreciate you for posting when you have the opportunity, Guess I’ll just bookmark this blog.
PëlqejeniPëlqejeni
What’ѕ Going down i am new to this, I stᥙmbled upon this I’ve discovereԀ It absolutеⅼy helρful and it has aided
me out loads. I am hoping to giᴠe a contribution & help different users like its heⅼped
me. Great job.
PëlqejeniPëlqejeni
I waѕ suɡgested this blog bｙ my cousin. I am not sure whether this post is
written by him as no one else know such detailed about my problem.
You’re wonderfᥙl! Thanks!
PëlqejeniPëlqejeni
I really liked your article post.Much thanks again. Awesome.
PëlqejeniPëlqejeni
Thanks-a-mundo for the article.Really thank you! Fantastic.
PëlqejeniPëlqejeni
Very neat blog article.Much thanks again. Much obliged.
PëlqejeniPëlqejeni