Rreth përdorimit të gabuar të disa foljeve të parregullta
Në gjuhën shqipe, ashtu si edhe në mjaft gjuhë të botës ka disa folje(verb) që gjatë përdorimit në fjali, në pozicione të ndryshme, e ndryshojnë formën (rrënjën) e tyre. Këto folje(verbs) janë quajtur folje të parregullta(iregular verbs). Le t’i shohim disa:
jap, bie, ha, kam, jam, rri, shoh, vij, dua, them etj. që në kohën e tashme dalin në formën që i paraqita dhe e ndryshojnë formën në kohët e tjera të foljes. Le të shohim ndryshimet:
jap(koha e tashme) – dhashë (koha e kryer e thjeshtë) –dhënë (pjesorja),
bie(koha e tashme) –rashë(koha e kryer e thjeshtë) –rënë(pjesorja),
bie (koha e tashme) –prura (koha e kryer e thjeshtë) –prurë (pjesorja),
ha (koha e tashme) –hëngra(e kryera e thjeshtë) –ngrënë (pjesorja),
jam –isha(e pakryer) –qeshë(e kryera e thjeshtë) –qenë (pjesorja),
kam(e tashmja) –kisha(e pakryera) –pata(e kr. e thjeshtë) –pasur (pjesorja),
rri (e tashmja) –ndenja (e kr. e thjeshtë) –ndenjur(pjesorja),
shoh (e tashmja) –pashë (e kr. e thjeshtë) –parë(pjesorja),
vij(e tashmja) –erdha (e kr. e thjeshtë) –ardhur(pjesorja),
them (e tashmja) –thashë (e kr. e thjeshtë) –thënë (pjesorja).
Tashti le të shohim disa dukuri të përdorimit të gabuar të disa prej tyre.
Folja e parregullt “jap” në përdorimin normativ të saj prdoret natyrshëm në format e paraqitura më sipër, por ka raste të shtrembërimit të atyre formave deri në foshnjerizim të tyre. Është e natyrshme që të thuhet:
“Unë dhashë ndihmesën time modeste në përmirësimin e mjedisit ku jetojmë.”,por është mjaft e gabuar foshnjore të thuhet:
“Unë japa ndihmesën time modeste në përmirësimin e mjedisit ku jetojmë.”.
Gjithashtu, e gabuar është edhe përdorimi i pjesores “japur”
“Kam japur ndihmë…”. apo edhe në formë:
jepa, jepur
Padyshim, të gabuara janë edhe format “nap”, apo “ap” për jap.
Në kohën e tashme në vetën e dytë njejës e shumës si dhe në vetën e tretë njëjës zanorja “a” ndryshohet në “e”, por kurrë në “i” siç ndokush e përdor në mënyrë të gabuar. Pra:
unë jap,
ti jep,
ai(ajo) jep’
ne japim,
ju jepni,
ata(ato) japin.
Pra, ju jepni e jo ju jipni. Po kështu edhe e pakryera që bën:
unë jepja(jo jipja),
ti jepje(jo jipje),
ai jepte(jo jipte),
ne jepnim(jo jipnim),
ju jepnit(jo jipnit)
ata jepnin(jo jipnin) apo edhe format e pësores (jipem, jipesh, jipet) që, gjithashtu janë të gabuara.
Folja e parregullt “them” bën në të pakryerën
“unë thosha”,
“ti thoshe”, por jo
“unë thoja” dhe as “unë thoshja”, jo “ti thoje” e as “ti thoshje”. 
Aq më tepër në kohën e kryer të thjeshtë
“unë thana”, “ti thane” dhe as “unë kam thanur”, por
“unë kam thënë” që është norma e ngulitur e gjuhës letrare shqipe. Shiko një shembull përdorimi në të shkruar:
Folja “kam” që është njëkohësisht edhe folje ndihmëse në formimin e kohëve të përbëra të foljes(e kryera, e kryera e tejshkuar, e kryera e plotë si dhe e ardhshmja e përparme) ashtu si edhe folja “jam”, në pjesoren, në paskajore dhe në përcjellore del në formën “pasur” dhe jo në “patur” që shpeshherë gabohet duke u përdorur. Krijohet konfuzion nganjëherë nën ndikimin e përdorimit të kësaj foljeje në kohën e kryer të thjeshtë që del në format:
“unë pata”,
“ti pate”,
“ai pati” dhe kurrë :
“unë pasa”,
“ti pase”,
“ai pasi” gjë që s’e besoj se ndodh gjëkundi në të folur në asnjë vend ku flitet gjuha shqipe. Megjithatë, në pjesore, paskajore dhe përcjellore, bashkëtingëllorja “t” e kohës së kryer të thjeshtë këmbehet e shndërrohet në “s”.
Një dukuri e gabuar vihet re aty-këtu edhe tek folja ha sidomos në vetën e parë njëjës të kohës së tashme të mënyrës dëftore. Duket si paradoks përdorimi i gabuar në gojën e një përsoni publik me një shkollë dhe kulturë gjuhësore të admirueshme, por ja që, në një intervistë televizive në një nga televizionet më prestigjoze shqiptare, një personalitet i artit dhe i kulturës, mjaft i njohur, deklaron se ka mbaruar universitetin në fakultetin gjuhë-letërsi, por kur gazetarja e pyet së cilat janë ushqimet që parapëlqen thotë:
“Unë haj çdo ushqim me prejardhje bimore….” dhe foljen ha e përsërit shpesh në vetën e parë në formën haj. Siç shihet kjo formë është thënë në formën e foljeve kalimtare që mbarojnë me bashkëtingëllorën “j” si:
mësoj, këndoj, lexoj, shkruaj, lyej, thyej, shaj, thaj, laj, etj.
Po, këto folje në vetën e parë të kohës së tashme dalin me “j”, por jo folja “ha” që mbaron me temë në zanore si foljet e rregullta pi, di. Kjo folje, kur zgjedhohet(përdoret) në të tri vetat e njëjsit bën:
unë ha;
ti ha;
ai ha dhe jo:
unë haj;
ti han;
ai(ajo) han ashtu siç nuk përdoren foljet pi, di në formën:
pij, dij;
pin, din;. Po kështu edhe në tri vetat e shumësit:
ne hamë dhe jo hajmë;
ju hani,
ata hanë dhe jo hajnë.
Një drejtim i gabuar i kësaj foljeje vjen edhe në të kryerën e thjeshtë. Kjo folje si të gjitha foljet e tjera të parregullta në gjuhën shqipe nga e tashmja në të kryerën e thjeshtë si dhe në pjesore e ndryshojnë rrënjën e fjalës, edhe kjo bën:
ha-hëngra-ngrënë.
Por ka mjaft raste kur dikush thotë:
Unë sot ngrëna një drekë të shijshme në një restaurant të qytetit.
Folja ha është përdorur në kohën e kryer të thjeshtë, por gabimisht është përdorur pjesorja e formësuar si e kryera e thjeshtë. Forma e rregullt duhej të ishte:
Hengra dhe jo ngrëna, ashtu siç nuk duhet përdorur forma:
Kam hëngër(hangër) një drekë të shijshme në restaurant, por duhet thënë:
kam ngrënë.
Krejt foshnjore dhe mjaft e papranueshme, aq edhe bajate është edhe përdorimi i gabuar i foljes shoh që në kohën e tashme bën:
unë shoh;
ti sheh;
ai(ajo) sheh;
ne shohim;
ju shihni;
ata(ato) shohin,
por në kohën e kryerë të thjeshtë bën:
unë pashë dhe jo pava;
ti pe dhe jo pave;
ai pa dhe jo pau.
Por unë këtu nuk e kam fjalën tek këto raste të gabuara, megjithëse edhe këto raste janë të papranueshme, por tek një gabim mjaft foshnjor në përdorimin e kësaj folje në të kryerën e thjeshtë si:
unë shoha;
ti shohe.
Është mjaft bajate të thuash:
Mbrëmë unë shoha një film të bukur. Forma e rregullt është:
Mrëmë pashë një film të bukur.
Gjithashtu e gabuar është edhe po të thuhet:
Mbrëmë pava një film të bukur.
Aw, this was a really nice post. Taking a few minutes and actual effort to generate a great article… but what can I say… I put things off a whole lot and never manage to get anything done.
PëlqejeniPëlqejeni
You are so interesting! I do not suppose I have read through a single thing like that before. So great to find somebody with a few genuine thoughts on this issue. Seriously.. many thanks for starting this up. This website is one thing that is required on the web, someone with some originality!
PëlqejeniPëlqejeni
Nice post. I used to be checking continuously this blog and I am impressed! Extremely useful information particularly the closing section 🙂 I maintain such information much. I was seeking this certain information for a long time. Thank you and best of luck.
PëlqejeniPëlqejeni
A fascinating discussion is definitely worth comment. I believe that you need to publish more on this issue, it might not be a taboo matter but usually folks don’t speak about these subjects. To the next! Best wishes!!
PëlqejeniPëlqejeni
Very nice article. I absolutely love this website. Thanks!
PëlqejeniPëlqejeni
Pretty! This was an extremely wonderful post. Many thanks for supplying these details.
PëlqejeniPëlqejeni
Super-Duper blog! I am loving it!! Will be back later to read some more. I am taking your feeds also.
PëlqejeniPëlqejeni
It’s hard to come by well-informed people for this topic, but you seem like you know what you’re talking about! Thanks
PëlqejeniPëlqejeni
Great article! We are linking to this great post on our site. Keep up the good writing.
PëlqejeniPëlqejeni
I like it when individuals get together and share opinions. Great site, keep it up!
PëlqejeniPëlqejeni
May I simply just say what a relief to uncover somebody that actually understands what they’re talking about on the internet. You definitely know how to bring a problem to light and make it important. A lot more people have to check this out and understand this side of the story. I was surprised that you are not more popular since you certainly have the gift.
PëlqejeniPëlqejeni
I enjoy you because of your entire labor on this web page. My mother enjoys participating in investigations and it’s really simple to grasp why. All of us know all regarding the dynamic tactic you offer advantageous solutions via your web site and strongly encourage contribution from other people on the concern and my princess is really studying a great deal. Enjoy the remaining portion of the new year. You are carrying out a pretty cool job.
PëlqejeniPëlqejeni
Thanks a lot for sharing this with all of us you actually know what you are talking about! Bookmarked. Kindly also visit my site =). We could have a link exchange contract between us!
PëlqejeniPëlqejeni
I wanted to thank you for this very good read!! I certainly loved every little bit of it. I’ve got you saved as a favorite to look at new things you post…
PëlqejeniPëlqejeni
Hi, I do believe this is an excellent blog. I stumbledupon it 😉 I am going to revisit yet again since i have bookmarked it. Money and freedom is the best way to change, may you be rich and continue to guide others.
PëlqejeniPëlqejeni
Hey! This is kind of off topic but I need some advice from an established blog. Is it very hard to set up your own blog? I’m not very techincal but I can figure things out pretty quick. I’m thinking about making my own but I’m not sure where to begin. Do you have any points or suggestions? Cheers
PëlqejeniPëlqejeni
Oh my goodness! Awesome article dude! Many thanks, However I am experiencing problems with your RSS. I don’t understand the reason why I am unable to subscribe to it. Is there anyone else getting identical RSS problems? Anyone that knows the answer can you kindly respond? Thanks!!
PëlqejeniPëlqejeni
Great – I should definitely pronounce, impressed with your web site. I had no trouble navigating through all the tabs and related information ended up being truly easy to do to access. I recently found what I hoped for before you know it in the least. Quite unusual. Is likely to appreciate it for those who add forums or anything, site theme . a tones way for your customer to communicate. Nice task..
PëlqejeniPëlqejeni
I’m impressed, I have to admit. Seldom do I come across a blog that’s equally educative and entertaining, and without a doubt, you have hit the nail on the head. The issue is something which not enough people are speaking intelligently about. I am very happy that I came across this in my hunt for something concerning this.
PëlqejeniPëlqejeni
After exploring a few of the blog articles on your web site, I seriously like your way of blogging. I book-marked it to my bookmark site list and will be checking back soon. Take a look at my web site as well and let me know what you think.
PëlqejeniPëlqejeni
Good article. I will be going through a few of these issues as well..
PëlqejeniPëlqejeni
An impressive share! I have just forwarded this onto a co-worker who has been conducting a little research on this. And he actually bought me lunch because I discovered it for him… lol. So let me reword this…. Thank YOU for the meal!! But yeah, thanks for spending some time to discuss this issue here on your internet site.
PëlqejeniPëlqejeni
Hello there! I just want to offer you a big thumbs up for your excellent information you’ve got right here on this post. I’ll be returning to your website for more soon.
PëlqejeniPëlqejeni
I’m impressed, I must say. Rarely do I encounter a blog that’s both equally educative and amusing, and let me tell you, you have hit the nail on the head. The issue is an issue that too few folks are speaking intelligently about. Now i’m very happy I stumbled across this during my hunt for something regarding this.
PëlqejeniPëlqejeni
I’m impressed, I have to admit. Rarely do I come across a blog that’s equally educative and engaging, and let me tell you, you have hit the nail on the head. The issue is something not enough men and women are speaking intelligently about. I’m very happy that I stumbled across this in my hunt for something regarding this.
PëlqejeniPëlqejeni
Oh my goodness! Impressive article dude! Thank you so much, However I am having problems with your RSS. I don’t understand the reason why I cannot join it. Is there anyone else getting identical RSS issues? Anyone that knows the answer can you kindly respond? Thanks!!
PëlqejeniPëlqejeni
You are so awesome! I don’t think I have read through something like this before. So great to find somebody with genuine thoughts on this issue. Seriously.. thank you for starting this up. This web site is one thing that’s needed on the internet, someone with a little originality!
PëlqejeniPëlqejeni
Hey there! This is my first comment here so I just wanted to give a quick shout out and say I truly enjoy reading your articles. Can you recommend any other blogs/websites/forums that cover the same subjects? Thanks a ton!
PëlqejeniPëlqejeni
Having read this I believed it was rather informative. I appreciate you finding the time and effort to put this article together. I once again find myself personally spending a lot of time both reading and commenting. But so what, it was still worthwhile!
PëlqejeniPëlqejeni
After I originally left a comment I seem to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and now each time a comment is added I get 4 emails with the same comment. Is there a way you can remove me from that service? Thank you!
PëlqejeniPëlqejeni
Very good blog post. I certainly appreciate this website. Thanks!
PëlqejeniPëlqejeni
Pretty! This was an extremely wonderful article. Many thanks for providing this information.
PëlqejeniPëlqejeni
There’s definately a lot to learn about this topic. I love all of the points you made.
PëlqejeniPëlqejeni
I needed to thank you for this wonderful read!! I absolutely loved every bit of it. I have you bookmarked to check out new things you post…
PëlqejeniPëlqejeni
Right here is the right webpage for anyone who hopes to understand this topic. You know a whole lot its almost hard to argue with you (not that I really will need to…HaHa). You definitely put a brand new spin on a topic that’s been discussed for ages. Great stuff, just great!
PëlqejeniPëlqejeni
You’ve made some decent points there. I looked on the net to find out more about the issue and found most people will go along with your views on this site.
PëlqejeniPëlqejeni
Your style is really unique in comparison to other folks I have read stuff from. Thank you for posting when you’ve got the opportunity, Guess I will just bookmark this site.
PëlqejeniPëlqejeni
Saved as a favorite, I love your web site!
PëlqejeniPëlqejeni
Good post. I am facing some of these issues as well..
PëlqejeniPëlqejeni
Good post. I learn something totally new and challenging on blogs I stumbleupon on a daily basis. It will always be exciting to read content from other authors and use a little something from other web sites.
PëlqejeniPëlqejeni
Great info. Lucky me I discovered your site by accident (stumbleupon). I’ve book-marked it for later!
PëlqejeniPëlqejeni
Way cool! Some very valid points! I appreciate you writing this write-up and the rest of the website is extremely good.
PëlqejeniPëlqejeni
I blog frequently and I genuinely thank you for your information. The article has really peaked my interest. I’m going to book mark your site and keep checking for new details about once a week. I opted in for your Feed too.
PëlqejeniPëlqejeni
Spot on with this write-up, I honestly believe that this site needs a lot more attention. I’ll probably be back again to read through more, thanks for the information!
PëlqejeniPëlqejeni
I truly love your website.. Great colors & theme. Did you make this site yourself? Please reply back as I’m trying to create my own personal website and want to find out where you got this from or exactly what the theme is called. Thank you!
PëlqejeniPëlqejeni